عملیات بازار باز بانکی چیست؟

در زمان اجرای سیاست ‌های پولی، می توان از ابزار های مستقیم و همچنین، غیر مستقیم، استفاده کرد که لازم به ذکر است عملیات بازار باز بانکی نیز، یکی از ابزار های جدید سیاست های پولی، محسوب می شود. لذا، در ادامه، به توضیح ابزار های مستقیم و غیر مستقیم و همچنین، نحوه عملکرد عملیات بازار باز، برای اجرای سیاست گذاری های مالی، در اقتصاد کشور، می پردازیم.

ابزار های مستقیم، از جمله ابزارهایی می باشند که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، از طریق آن ها، بانک ‌ها را به سمت نرخ و همچنین، حجم تسهیلات مد نظر خود، راهنمایی می کند و این امر، نیازمند نظارت پر قدرتی، از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی می باشد.

بانک مرکزی، در ابزار های غیر مستقیم، به صورت دستوری عمل نمی کند و در واقع، با توجه به ساختار بازار و جریان عرضه و تقاضا در آن، فرآیند های پولی را مدیریت می کند. همچنین، لازم به ذکر است که در اصل، عملیات بازار باز بانکی، از طریق سپرده ها و تسهیلات قانونی، ابزار های سیاست گذاری پولی غیر مستقیم را تشکیل می دهد.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، به وسیله عملیات بازار باز، بانک‌ ها را به سمت اهداف خود هدایت نموده و به عبارت دیگر، بازار باز بانکی، ابزاری است که بانک مرکزی، با استفاده از آن، برای مدیریت نرخ سود، در بازار بین بانکی، به یکی از هدف های اصلی خود که کنترل تورم می باشد، می رسد.

با توجه به اینکه عملیات بازار باز، از بکارگیری فرآیند پول سازی، از منبع تامین کسری بودجه دولت، پیشگیری می ‌کند و همچنین، در بازار های بین بانکی، برای کاهش نوسانات و مدیریت نرخ سود، می پردازد، این امر، سبب کاهش مراجعه به بانک مرکزی و کنترل رشد اولیه برای پول سازی می‌ شود.

بازار باز بانکی نیز، در صورت عمیق ‌تر شدن بازار اوراق بدهی، قابلیت این را دارد که تحولی موثر، در بازار پول و وضعیت شاخص ‌های اقتصادی کشور، ایجاد نماید.

با توجه به اینکه وجود تورم بالا، در کشور ایران، سبب بالا رفتن حجم نقدینگی، در اقتصاد شده، عملیات بازار باز، می تواند ابزار مناسبی، جهت مدیریت تورم و نقدینگی، در کشور ایران، در این شرایط بحرانی باشد.

از دیگر تاثیرات عملیات بازار باز، در سیستم بانکداری، این است که با آغاز اجرای طرح عملیاتی بازار باز بانکی، کشف قیمت ها و همچنین، نرخ‌ ها، بهتر صورت می گیرد.