قدیمی‌ترین نوع بیمه بیمه باربری و حمل و نقل دریایی است. این بیمه‌نامه در اواسط قرون وسطی در بین تجار، مالکان کشتی و سرمایه‌داران و بانک‌داران رایج بوده است. بیمه حمل و نقل کالا همچون سایر پدیده‌‌های اجتماعی سیر تکاملی خود را در طول زمان سپری نموده تا به شکل امروزی در آمده است.با طوطیا همراه باشید.
بیمه باربری و حمل و نقل کالا (زمینی، دریایی و هوایی) بیمه‌ای است که به موجب آن بیمه‌گر در مقابل دریافت حق بیـمه از بیمه‌گذار متعهد می‌شود درصورتی‌که در جریان حمل کالا از نقطه‌ای (مبدأ حمل کالا) به نقطه دیگر (مقصد حمل کالا)، در اثر وقوع خطرهای موضوع بیمه کالا تلف شده و یا دچار خسارت شود و یا بیمه‌گذار هزینه‌هایی در رابطه با این خطرات متحمل شود، تمام خسارت‌های وارد را جبران نماید. علاوه‌‌براین در بعضی موارد زیان وارده به اشخاص ثالث نیز از طریق این بیمه جبران می‌شود.
مانند هر رشته بیمه‌ای دیگر، بیمه باربری هم اصطلاحاتی دارد که باید ر رابطه با آنها بدانید. در ادامه بخشی از آنها به‌همراه توضیح‌شان آمد است.
یکی از اصول قانون دریانوردی است که بر پایه آن همه طرف‌‌های دخیل در یک سفر دریایی، در هرگونه خسارتی که با قربانی‌کردن داوطلبانه بخشی از کشتی یا کالاهای آن به‌منظور نجات از موارد اضطراری صورت گرفته است، به تناسب سهیم هستند.
قرارداد واگذاری که به‌موجب آن شرکت بیمه بخشی از تعهدات بیمه‌ای مازاد بر ظرفیت مالی و فنی خود را مجدداً نزد شرکت یا شرکتهای بیمه دیگر (شرکتهای بیمه اتکایی) بیمه می‌نمایند.
بارنامه اوراق بهاداری است که از طرف مؤسسه بیمه باربری و حمل و نقل صادر و مشخصات کالا، نام و آدرس گیرنده و فرستنده کالا، میزان کرایه حمل، مشخصات، تعداد و وزن کالا در آن قید می‌شود. بارنامه به منزله قرارداد حمل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت آن است.
فهرست محصولاتی که یک وسیله حمل و نقل مثل کشتی یا قطاری که بیشتر از یک بارنامه دارند، حمل می‌کند را مانیفست می‌گویند. در فارسی به آن فهرست کل کالا می‌گویند که شامل ریز کلیه بارنمه‌های مربوط به یک محموله می‌شود.
فقط تلف‌شدن کامل مورد بیمه در یک مرحله بر اثر آتش‌سوزی، غرق‌شدن، سقوط هواپیما را در بر می‌گیرد. این بیمه‌نامه فقط تا رسیدن به مبادی ورودی کشور مقصد اعتبار دارد.
واقعی: یعنی وقتی کالا در حادثه آتش‌سوزی یا غرق‌شدن کلاً از بین برود.
فرضی: وقتی است که هزینه تعمیر و یا بازسازی کالا آنقدر باشد که از ارزش واقعی آن بیشتر شود. در این صورت بیمه‌گر ترجیح می‌دهد، غرامت آن را بپردازد.
در صورتی که بین بیمه‌گذار و بیمه‌گر توافق خاصی صورت نپذیرفته باشد، ارزش مورد بیمه شامل مجموع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و عدم‌النفع می‌باشد.
در بیمه باربری بیمه‌گذار می‌تواند 10 درصد ارزش کالای خود را به‌عنوان ارزش اضافی در نظر بگیرد. در این شرایط درصورتی‌که کالا و باری که بیمه می‌کند، دچار خسارت شود تا درخواست دوباره کالا و رسیدن آن به دست بیمه شده، ضرر مال او جبران می‌شود. به این امر عدم‌النفع در باربری گفته می‌شود.
یعنی حمل به دفعات؛ به این معنی که کالای مورد بیمه طی چند مرحله از مبدأ به مقصد مندرج در بیمه‌نامه حمل شود.
انتقال کالا از یک وسیله‌نقلیه به وسیله‌نقلیه دیگر ترانشیپمنت است. این نوع نقل و انتقال بیشتر در حمل و نقل ترکیبی رایج است که در آن از وسایل نقلیه مختلف از جمله کشتی، هواپیما، قطار، کامیون، تریلر و سایر وسایل برای ارسال کالا به مقصد استفاده می‌شود. جریان انتقال غالباً با تخلیه و بارگیری مجدد همراه بوده است و به دو شکل انتقال مستقیم و انتقال غیر مستقیم می‌باشد.
یا تحویل روی عرشه، کلمه‌ای برای توصیف یک فرآیند خاص از حمل و نقل کالاست و به‌معنی قیمت تا لحظه تحویل روی کشتی است. بنابر قوانین بین‌المللی در شرایط فوب فروشنده وظیفه دارد، تمامی هزینه‌‌های کالا را تا محل حمل اصلی متقبل شود و تمامی هزینه‌‌های بعد از این مرحله اعم از کرایه حمل، بیمه، تعرفه‌های وارداتی و غیره را خریدار متقبل می‌شود.
کلوزها بیمه باربری دسته‌های مختلف این بیمه هستند که پوشش‌های متفاوتی دارند. کلوزهای بیمه باربری 3 دسته کلوز A، کلوز B و کلوز C هستند.
CPT که مخفف اصطلاح Carriage Paid To است، به‌معنی پرداخت کرایه حمل تا مقصد حمل مرکب است که بیشتر برای بارهایی استفاده م‌شود که به‌صورت‌هایی و زمینی منتقل می‌شوند، استفاده می‌شود.
اکنون که با پاسخ سؤال بیمه باربری چیست آشنا شدید بهتر است که انواع آن را هم بشناسید. بیمه‌های باربری بر اساس نوع محدوده جغرافیایی و پوشش‌ها دسته‌بندی می‌شوند. بیمه حمل و نقل بر اساس محدوده جغذایایی 4 نوع متفاوت به شرح زیر دارد:
مختص کالاهایی است که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی از کشورهای خارجی خریداری می‌شوند، که به‌صورت خریدهای براتی، بدون انتقال ارز و یا از طریق اعتبارات اسنادی انجام می‌گیرد و باتوجه‌به قوانین جاری، خرید این نوع بیمه برای واردکنندگان کالا اجباری می‌باشد.
کالاهایی که از ایران به مقصد کشورهای خارجی حمل می‌شود، بر اساس انواع شرایط فروش، نیاز به بیمه‌نامه صادراتی دارند. به‌موجب این بیمه، شرکتهای بیمه کالای صادره از کشور ایران تا کشور مقصد را تحت پوشش قرار می‌دهند.
مشخص نمودن ذی‌نفع یا بیمه‌گذار در این نوع بیمه‌نامه‌ها حائز اهمیت می‌باشد.
مبدأ و مقصد برخی از حمل‌ها در خارج از کشور ایران بوده و ممکن است کشور ایران نیز در مسیر حمل قرار داشته باشد. به بیمه‌نامه‌های مربوط به این نوع حمل‌ها، بیمه‌نامه‌های ترانزیت می‌گویند و نرخ و شرایط بیمه‌نامه‌های صادراتی عیناً برای آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای صدور این نوع بیمه‌نامه‌ها مجوز مدیریت بیمه‌های باربری و حمل و نقل الزامی است.
کلیه تولیدات و محموله‌هایی که توسط تولیدکنندگان و تجار در محدوده جغرافیایی کشور ایران جابجا می‌شوند، توسط این بیمه تحت پوشش بیمه‌ای نزد شرکتهای بیمه قرار می‌گیرند.
بیمه‌های باربری بر اساس پوشش به 5 دسته کلی تقسیم می‌شوند:
بیمه Total Loss عملاً در دنیا منسوخ شده و کاربرد چندانی ندارد و اساساً به بیمه تشریفاتی یا بیمه گمرگی شهرت یافته است. بر اساس شرایط این بیمه‌نامه، بیمه‌گر زمانی اقدام به جبران خسارت بیمه‌گذار می‌کند که تمامی کالا و محموله در جریان حمل و بهعلت یکی از خطرات دریا از بین رفته است و به همین دلیل اگر بخش عمده کالا از بین رفته و صرفاً اندکی از آن باقی بماند، بیمه‌گر تعهدی در جبران خسارت کالا نخواهد داشت.
بر اساس مصوبات هیئت وزیران، کالای صادراتی باید تحت پوشش بیمه‌ای قرار گیرد و چون عرف بر این است که خریدار پوشش بیمه‌ای مورد نیاز خود را که متناسب با کالاست نزد بیمه‌گر کشور خود تهیه کند این نوع پوشش بیمه‌ای صرفاً به‌صورت تشریفاتی و جهت ترخیص کالا برای عملیات صادرات مورد استفاده قرار می‌گرفت.
خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط بیمه‌گران کالا با کلوز C عبارتست از:
آتش‌سوزی یا انفجار.
به گل نشستن، زمین گیرشدن، برخورد با کف دریا، غرق شدن یا واژگون شدن کشتی یا شناور.
واژگون شدن یا خارج شدن وسیله حمل زمینی از راه یا خط.
تصادم یا برخورد کشتی، شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب.
تخلیه کالا در بندر اضطراری.
فدا کردن کالا در جریان زیان همگانی.
به دریا انداختن کالا برای سبک سازی.
خسارت همگانی.
مسئولیت مشترک در تصادم.
علاوه بر خطرات اشاره شده در کلوز C می‌توان با دریافت حق بیمه اضافی خطر عدم تحویل یک بسته کامل کالا طبق کلوز (عدم تحویل انستیتو بیمه‌گران لندن) را تحت پوشش قرار داد؛ که در این صورت باید ضمن قید شرط (عدم تحویل یک بسته کامل کالا طبق کلوز) در بخش شرایط خصوصی بیمه‌نامه، کلوز مورد اشاره نیز به بیمه‌نامه الصاق شود.
این بیمه‌نامه باتوجه‌به خطرات محدود خود، جزء بیمه‌نامه‌های ارزان قیمت محسوب می‌شود که معمولاً فقط برای برخی کالاها که احتمال خسارت‌های جزئی آنها کمتر است، به کار می‌رود؛ مثلاً برای حمل تیرآهن، ورق فولاد و … .
خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط بیمه‌گران کالا با کلوز B عبارتست از:
تمامی خطرات ذکر شده در مجموعه شرایط C.
زلزله، آتشفشان یا صاعقه.
به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی.
ورود آب دریا، دریاچه، رودخانه به کشتی، شناور، محفظه کالا، کانتینر یا محل انبار.
تلف کلی هربسته درکشتی یا شناور و یا تلف کلی هر بسته به علت افتادن در هنگام بارگیری و یا تخلیه کشتی یا شناور.
مطابق قوانین علاوه بر خطرات مندرج در شرایط B خسارات ناشی از عدم تحویل یک بسته کامل کالا، دزدی و دله‌دزدی، قلاب‌زدگی، آبدیدگی، روغن‌زدگی، شکست، ریزش و خسارت ناشی از کالاهای دیگر نیز تحت پوشش بیمه می‌باشد.
در مجموعه شرایط B بهعلت پوشش خطرات اضافی در ایران معادل 3% ارزش هر بسته خسارت‌دیده تحت عنوان فرانشیز به‌عهده بیمه‌گذار خواهد بود. منظور از بسته کوچک‌ترین واحد بسته‌بندی مندرج در بارنامه می‌باشد.
برای خطراتی که بین شرایط C و B مشترک می‌باشد، فرانشیز اعمال نخواهد شد.
در مجموعه شرایط بیمه‌گران کالا با کلوز A، تمامی خطرات به‌جز موارد استثناء شده (استثنا شده در مجموعه شرایط مذکور که در بخش استثنائات به آنها اشاره خواهیم کرد) تحت پوشش قرار می‌گیرد.
بیمه باربری و حمل و نقل با شرایط کلوزهای B ،A و C به‌هیچ‌وجه شامل خطرات زیر نمی‌شود:
تلف‌شدن، آسیب دیدن یا هزینه در اثر ایجاد خسارت عمدی توسط بیمه‌گذار.
نشست و ریزش عادی، کسری عادی وزن با حجم و یا فرسودگی عادی مورد بیمه.
تلف شدن، آسیب یا هزینه در اثر نامناسب بودن یا کافی نبودن بسته بندی یا آماده سازی کالای مورد بیمه.
تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه به علت عیب ذاتی یا ماهیت کالای مورد بیمه.
تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه ای که علت آن تأخیر باشد، حتی اگر این تأخیر ناشی از خطرات بیمه شده باشد.
تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه هایی که در اثر ورشکستگی مالکان، مدیران، اجاره کنندگان یا گردانندگان کشتی به وجود آمده باشد.
تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه ای ناشی از کاربرد هر نوع سلاح یا وسیله ای که با انرژی اتمی یا شکست هسته ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو یا ماده رادیو اکتیو باشد.
عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا شناور و یا نامناسب بودن کشتی یا شناور برای حمل ایمن کالای مورد بیمه.
جنگ، جنگ داخلی، انقلاب، شورش، قیام و یا زد و خوردهای داخلی ناشی از این امور.
توقیف، ضبط، مصادره، تصرف یا اثرات ناشی از این امور یا اثرات ناشی از اقدام به شروع آنها.
اعتصاب، تعطیل محل کار، درگیری‌های کارگری، آشوبها و یا اغتشاشات داخلی.
هرگونه عمل تروریستی.
بعضی از استثنائات از جمله خطر جنگ، شورش، بلوا و اعتصاب و … با دریافت هزینه اضافه و خرید پوشش مربوط به آنها، قابل بیمه‌شدن می‌باشند.
در بیمه‌نامه‌های باربری و حمل و نقل داخلی خطرات تحت پوشش به دو دسته خطرات اصلی و اضافی تقسیم می‌شود که به شرح ذیل می‌باشد:
دلیل نام‌گذاری خطرات اصلی این است که احتمال وقوع آنها نسبت به سایر خطرات مرتبط با کالاهای خاص بیشتر است و ارتباطی به ماهیت مورد بیمه ندارد. این خطرات عبارتند از:
آتش‌سوزی و حادثه وسیله‌نقلیه شامل تصادف، واژگون‌شدن و پرت‌شدن وسیله‌نقلیه
این دسته از خطرات متنوع است و بیشتر مرتبط با نوع کالا می‌باشد که با درخواست بیمه‌گذار و پرداخت حق بیمه اضافی می‌توان آنها را پوشش داد. خطرات رایج اضافی عبارتند از:
برخورد جسم خارجی با مورد بیمه.
پرت‌شدن محموله از روی وسیله‌نقلیه؛ مشروط بر اینکه کالای خسارت دیده به رویت بیمه‌گر رسیده باشد.
بارگیری و تخلیه مورد بیمه.
سرقت کلی محموله همراه با وسیله‌نقلیه با فرانشیز 20 درصد ارزش محموله.
خطرات اصلی به‌صورت پیش فرض درشرایط خصوصی بیمه باربری و حمل و نقل داخلی چاپ می‌شود و خطرات اضافی باید پس از اخذ درخواست بیمه‌گذار با دریافت حق بیمه اضافی، در قسمت خطرات اصلی در شرایط خصوصی درج گردد.
درج شماره وسیله‌نقلیه و بارنامه در متن بیمه‌نامه باربری و حمل و نقل الزامی است. در غیر این صورت متن زیر باید در شرایط خصوصی بیمه‌نامه درج شود.
” بیمه‌گذار موظف است پیش از شروع حمل شماره وسیله‌نقلیه و بارنامه را کتباً به بیمه‌گر اعلام نماید. در غیر این صورت بیمه‌گر هیچ‌گونه تعهدی در قبال خسارت وارد نخواهد داشت.“
بیمه باربری باتوجه‌به انواع خاصی که دارد به داشتن شرایطی یکپارچه نیازمند است. در ادامه برخی از این شرایط برای آگاهی هر چه بیشتر مشتریان آورده شده است.
زمان شروع و مدت زمان تعهدات بیمه‌گر بسته به اینکه بیمه باربری بری حمل و نقل داخلی باشد یا بین‌المللی متفاوت است:
مدت اعتبار بیمه‌نامه‌های B ،A و C یکسان است. این بیمه‌نامه از زمانی که کالای مورد بیمه، از انبار یا محل نگهداری ذکر شده در بیمه‌نامه بارگیری شود و مقصد را توسط وسیله‌نقلیه یا هر وسیله حمل دیگری بدون وقفه و برای اولین‌بار ترک نماید، آغاز و در طول جریان عادی حمل ادامه می‌یابد و در یکی از حالات زیر، هر کدام زودتر واقع شود، خاتمه می‌یابد:
به‌محض تخلیه کامل کالا از وسیله حمل یا وسیله‌نقلیه دیگر در انبار یا محل نگهداری نهایی در مقصد درج شده در بیمه‌نامه.
به محض تخلیه کامل کالا از وسیله حمل یا وسیله نقلیه دیگر به هر انبار یا محل نگهداری دیگر در مقصد مندرج در بیمه‌نامه یا قبل از آن که بیمه‌گذار یا کارکنان وی برای نگهداری کالا در خارج از مسیر حمل یا تقسیم و توزیع کالا در نظر گرفته باشند.
هنگامی که بیمه‌گذار یا کارکنان او تصمیم می‌گیرند، خارج از مسیر عادی حمل از هر یک از وسایل حمل زمینی یا سایر وسایل حمل یا کانتینر برای نگهداری کالای مورد بیمه استفاده کنند.
به‌محض انقضای 60 روز از تخلیه کامل کالای مورد بیمه از کشتی در آخرین بندر تخلیه.
هرگاه پس از تخلیه کالای مورد بیمه از کشتی در بندر نهایی تخلیه و قبل از انقضای مدت بیمه‌نامه قرار باشد که کالا به مقصد دیگری غیر از مقصد تعیین شده در بیمه‌نامه حمل شود، بیمه طی مدت مقرر در شرایط بیمه‌نامه به اعتبار خود باقی است ولی با شروع حمل به مقصد دیگر فاقد اعتبار است.
بیمه‌نامه داخلی از زمانی که وسیله‌نقلیه حامل کالا انبار یا محل نگهداری درج شده در این بیمه‌نامه را به‌منظور شروع حمل ترک نماید، آغاز و در طول جریان و مسیر عادی حمل ادامه می‌یابد و به‌محض رسیدن وسیله حمل به مقصد مندرج در این بیمه‌نامه خاتمه می‌یابد.
در صورتی که تا قبل از انقضای تاریخ مدت اعتبار بیمه‌نامه، طبق شرایط عمومی بیمه باربری و حمل و نقل (وارداتی و صادراتی) تمام یا بخشی از محموله حمل نشده باشد، بیمه‌گذار باید پیش از انقضای مدت بیمه‌نامه، درخواست تمدید بیمه‌نامه را به بیمه‌گر ارائه دهد تا الحاقیه مربوطه صادر شود.
پس از انتخاب کلوزهای بیمه باربری نرخ بیمه باربری از سوی شرکتهای بیمه اعلام می‌شود. این نرخ در سرمایه ریالی کالا ضرب می‌شود تا حق بیمه باربری کالا محاسبه شود.
بیمه‌گذار یا نمایندگان او در صورت بروز حادثه و فقدان یا خسارت کالا، وظایف زیر را برعهده دارند:
برای هر بسته ای که مفقودشده، بلافاصله از متصدیان حمل و نقل و یا مقامات بندر و یا متصرفان دیگر کالا، کتباً درخواست پرداخت خسارت نمایند.
در مورد خسارت‌های مشهود، به‌محض اطلاع و قبل از تحویل گرفتن مورد بیمه از متصدیان حمل و نقل و یا سایر متصرفان کالا را به صورت کتبی تقاضای بازدید نماید. در مورد خسارت‌هایی که در هنگام بازدید مشخص می‌شود، گواهی مربوط را که به امضای آنها رسیده باشد، دریافت و از نامبردگان درخواست پرداخت خسارت نماید.
در مواردی که از سالم‌بودن کالا مطمئن نباشند، به‌هیچ‌وجه نباید رسید بدون قید و شرط به متصدیان حمل و نقل بدهند. (در چنین مواردی باید حق خود را برای مطالبه خسارت با قید در ورقه بارنامه یا رسیدی که به متصدیان حمل و نقل می‌دهند، محفوظ دارند).
هرگاه در هنگام تحویل کالا زیان یا آسیبی مشهود نباشد، بیمه‌گذار یا نمایندگان وی باید حداکثر ظرف 3 روز از تاریخ تحویل کالا و اطلاع از خسارت، مراتب را کتباً با پست سفارشی یا تلگرام یا اظهارنامه به متصدیان حمل و نقل اعلام نمایند.
به صاحبان کالا و نمایندگان ایشان توصیه می‌شود، مقررات ادارات و گمرک بندر تخلیه را دقیقاً مطالعه و رعایت نمایند.
در مواردی که تمام یا قسمتی از کالا از طرف مؤسسه حمل و نقل به بیمه‌گذار و یا نمایندگان او تحویل نشود، نامبردگان موظفند پس از تنظیم صورت‌جلسه کسر تخلیه، گواهی کتبی عدم تحویل را از مؤسسه مزبور بخواهند. در صورتی که گواهی عدم تحویل در موعدهای مقرر در زیر صادر نشود، بیمه‌گذار باید حداکثر ظرف مدت 1 هفته درخواست خسارت را به وسیله اظهارنامه رسمی به مؤسسه حمل و نقل تقدیم نماید و مراتب را به اطلاع بیمه‌گر برساند.
در صورت حمل با کشتی حداکثر 7 ماه پس از تخلیه کالا از کشتی.
در صورت حمل با کامیون و قطار حداکثر 7 ماه پس از ورود وسیله حمل به مرز.
در صورت حمل با هواپیما حداکثر 3 ماه پس از تخلیه کالا از هواپیما.
بیمه‌گذار و یا نمایندگان او موظفند در مورد خسارت مشهود که به موجب این بیمه‌نامه بیمه‌گر تعهد جبران آن را دارد، چنانچه مورد بیمه در ید متصدیان حمل و نقل است قبل و یا بلافاصله پس از تحویل گرفتن کالا از آنها و چنانچه خسارت در انبار گمرک مشاهده شود، قبل از تحویل گرفتن از انبار، مراتب را به بیمه‌گر یا مؤسسات مجازی که توسط بیمه مرکزی ایران معرفی خواهند شد، اعلام نموده و درخواست بازدید از کالا را نماید.
بیمه‌گذار و یا نمایندگان وی موظفند در اسرع وقت کلیه اسناد و مدارک مربوط به خسارت را به بیمه‌گر تسلیم نمایند. از جمله اسناد یاد شده عبارتند از:
اصل بیمه‌نامه یا گواهی بیمه.
اصل فاکتور کالا با مشخصات کامل و صورت توزین و بسته‌بندی.
کلیه نسخه‌های اصلی بارنامه دریایی و یا بارنامه‌های دیگر.
صورت ریز بسته‌بندی.
گواهی مبدأ.
گواهی بازرسی کالا در مبدأ.
صورت وضعیت کالا در موقع تحویل گرفتن و صورت وضعیت میزان وزن کالا در آخرین مقصد مندرج در بیمه‌نامه.
جواز سبز گمرکی و صورت جلسه کشف اختلاف در صورت صدور.
گواهی مبدأ.
گواهی کسر تخلیه یا عدم تحویل (در صورت کسری کالا).
گزارش بازدید خسارت که باید توسط بیمه‌گر یا یکی از مؤسسات مجازی که توسط بیمه مرکزی ایران معرفی گردیده‌اند تهیه شده باشد. (گزارش بازدید نماینده لویدز در صورتی که خسارت خارج از کشور واقع شده باشد).
درصورتی‌که بیمه‌گر علاوه بر مدارک نامبرده نیاز به مدارک دیگری داشته باشد. باید بلافاصله از بیمه‌گذار مطالبه نماید و بیمه‌گذار موظف است، مدارک موردنیاز را در اختیار او قرار دهد.
