طوطیا: علی کسمایی (زادهٔ 1 مهر 1294 تهران – درگذشتهٔ 6 تیر 1391 تهران) مدیر دوبلاژ، کارگردان، فیلمنامهنویس و روزنامهنگار ایرانی بود. او ملقب به پدر دوبله ایران است. در ادامه بیوگرافی زندگی خصوصی علی کسمایی را مطالعه کنید، با ما همراه باشید.
نام : علی
نام خانوادگی : کسمایی
متولد : 1294 در تهران
درگذشت: 6 تیر 1391 در تهران
تحصیلات : لیسانس حقوق
حرفه : مدیر دوبلاژ، کارگردان، فیلمنامهنویس و روزنامهنگار
علی کسمایی در سال 1294 خورشیدی در تهران به دنیا آمد. پدر و مادر و نیاکان او گیلک و از روستای کسمای گیلان بودند. سالهای اولیهٔ زندگی و دبستان را همراه با خانواده در استان گیلان و استان مازندران گذراند. پس از پایان تحصیلات دبیرستان در استان گیلان به تهران رفت و در رشتهٔ حقوق از دانشگاه تهران لیسانسیه شد. از سال 1325 به عنوان نویسنده و مترجم در روزنامههای مختلفی مشغول کار بوده و سردبیری روزنامههای معتبری مانند اطلاعات، مهرایران، عالم هنر و … را به عهده داشتهاست. علاوه بر این، از دهه 1320 به اخذ پروانهٔ وکالت دادگستری توفیق یافت که پروانهٔ وی اکنون در بخش نمایشگاه اسناد کانون وکلای دادگستری مرکز، نگهداری میشود.
علی کسمایی پس از تحمل یک دوره بیماری طولانیمدت، در روز 6 تیر 1391 در تهران درگذشت.
کسمایی از سال 1329 با نوشتن فیلمنامهٔ شرمسار (به کارگردانی اسماعیل کوشان) به سینمای حرفهای وارد شد. او علاوه بر نویسندگی، در شاخههای دیگر سینما مانند کارگردانی و بازیگری نیز فعالیت داشتهاست. اما عمدهٔ دلیل اشتهار کسمایی، به تخصص وی در کار دوبله و مدیریت دوبلاژ بازمیگردد. او از سال 1334 به عنوان مدیر دوبلاژ، به حرفهٔ گویندگی روی آورد و سالهای متمادی به توسعهٔ فن دوبله و تربیت گویندگان جوان و مستعد اشتغال داشت. کسمایی بر بسیاری از دوبلورهای سرشناس ایرانی سمت استادی دارد. او به سبب پیشینهٔ طولانی، سوابق درخشان و تجربیاتی که در این عرصه داشت، به عنوان پدر دوبلهٔ ایران نامدار شد. مهین کسمایی از دیگر دوبلورهای ایرانی، برادرزاده او میباشد. علی کسمایی مشهور به عمو دوبلور بود.
کسمایی درباره ورودش به سینما اینطور توضیح می دهد: «زمانیکه وارد سینما شدم، حتی در ایران یک «مویلا» (میز تدوین) وجود نداشت و دوبله فیلمهای فارسی را که در «پارسفیلم» انجام میشد، هنرمندانی چون سیامک یاسمی، ژاله علو، مهین بزرگی و بیژن محتشم که علاقهمند و عاشق سینما بودند، انجام میدادند. آن فیلمها که در «پارسفیلم» ساخته میشدند، نه صدای صحنه و نه صدای شاهد داشتند؛ بنابراین ما دیالوگهای آنها را درست میکردیم. خوشحالم خدا عمری به من داد که بتوانم با سه نسل کار کنم.»
علی کسمایی در جایی دیگر در مراسم تقدیری که برایش در جشن سینمای ایران گرفته بودند، درباره حضورش در سینما گفته است: «من یکی از پیشگامان سینمای ایران هستم و زندگیام را در این راه سپری کردم. بسیار خوشحال هستم که جامعه هنری و مدیران سینمای ایران، خدمتگزاران سینما را همیشه به یاد دارند و با پاداشهای معنوی سرافرازشان میکنند. نمونه حاضرش خود من هستم که سالهای سال در مدیریت دوبلاژ ایران خدمت کردم و به عنوان پدر دوبلاژ ایران مفتخر شدهام و سپاسگزارم. شما هنرمندان گرامی شهریار شاعر را میشناسید، شعرهای ناب او را خواندهاید یا شنیدهاید. او در بیتی غمگنانه سروده است «تا همه عمر رفیق ندانی که کیستم ...روزی سراغ من آیی که نیستم» من با اجازه زندهیاد شهریار در این بیت شعر او دست میبرم و به مناسبت این بزرگداشت به اهالی سینما میگویم تا «هستم رفیق تو دانی که کیستم ... روزی سراغ من آیی که هستم».
وی در 1388 خورشیدی جوایز و یادگارهایش را که شامل عکسها، فیلمها، لوحها و یادگاریهای بیش از نیم سده فعالیتش در سینما بود به موزه سینما واگذار کرد. او در دفتر موزه سینما نوشت: «اینک حاصل زندگیام را، از نوشتهها، سرودهها، کتابها، لوحهای تقدیر، فیلمنامهها، نوارها و ... به موزه سینمای ایران پیشکش میکنم تا از گزند پراکندگی و نابودی در امان باشند و باشد که برای آیندگان به کار آید. بر پیشینیان است که با کوشش خستگی ناپذیرتری، این مرزوبوم کهنسال پرافتخار را آبادتر و توسعه یافتهتر و افتخار آمیزتر و موزهاش را پربارتر به آیندگان پیشکش کنند.»
غلامعلی افشاریه دوبلور سینما و تلویزیون در مورد ویژگی های زنده یاد علی کسمایی، اظهار داشت: از 1338 خورشیدی که وارد عرصه دوبلاژ شدم با ایشان آشنا شدم. افتخار این را داشتم که در 15 فیلم در خدمت ایشان باشم. زندهیاد «علی کسمایی» استادی بینظیر و پیشکوست حقیقی دوبله ایران بود.
این دوبلور گفت: زنده یاد «علی کسمایی» پایهگذار دوبله سالم در ایران بود. برای دوبله یک کار بسیار وقت میگذاشت، از همه گویندگان استفاده میکرد و آنقدر یک کار را تکرار میکرد تا آنچه از آن میخواهد دربیاورد. واقعاً این نوع کارها در عرصه دوبلاژ دیگر تکرار نمیشود.
مرحوم «علی کسمایی» برای دوبله یک کار دل میسوزاند و لقب پدر دوبلاژ ایران برازنده ایشان بود. امیدوارم روح ایشان قریق رحمت الهی شود.
منوچهر اسماعیلی دوبلور پیشکسوت هم درباره کسمایی گفته بود: «من بخش کوچکی از حاصل عمر «علی کسمایی» هستم. درود میفرستم به تمام هنرمندان که سرمایهگذار سینما بودند. من افتخار دارم که در 20 سالگی در فیلم «دروازه پاریس» با ایشان همکاری کردم. یکی از ویژگیهای علی کسمایی دادن فرصت بود. او یاد داد، چیزی را که یاد گرفتی پیش خودت نگهندار. این باعث ماندگاری نام علی کسمایی در دوبلاژ ایران شد.»
کمیته مجازات، 1377
سالهای جوانی، 1370
هور در آتش، 1370
حکایت آن مرد خوشبخت، 1369 (بازیگر)
آخرین پرواز، 1368
باغ سید، 1368
اتاق یک، 1365
هجرت، 1357
ملکوت، 1355
سازش، 1353
شازده احتجاب، 1353
دکتر ژیواگو
بانوی زیبای من
اشکها و لبخندها (آوای موسیقی)
هملت
تلهفیلم «شکاف»
هزاردستان
سربداران
این خانه دور است
ردیف | نام فیلم | سال ساخت | کارگردان | فیلمنامهنویس | بازیگر |
---|---|---|---|---|---|
1 | مستأجر | 1371 | نه | نه | آری |
2 | حکایت آن مرد خوشبخت | 1369 | نه | نه | آری |
3 | یعقوب لیث صفاری | 1336 | آری | آری | نه |
4 | اتهام | 1335 | نه | آری | نه |
5 | دسیسه | 1333 | آری | آری | نه |
6 | بیپناه | 1332 | نه | آری | نه |
7 | غفلت | 1332 | آری | آری | نه |
8 | دزد عشق | 1331 | نه | آری | نه |
9 | مادر | 1331 | نه | آری | نه |
10 | شرمسار | 1329 | نه | آری | نه |
هیچ جایزه و افتخاری تاکنون به نام علی کسمایی ثبت نشده است!