بیوگرافی ژاله علو و همسرش + تصاویر و فیلم جذاب و دیدنی

مصاحبه ژاله علو

کجا از شما امتحان گرفتند؟ نحوه کار چگونه بود؟

در خیابان دکتر شریعتی "بی سیم" امتحان مان هم خواندن شعر و مقالات ادبی بود که من قبول شدم. در واقع اولین کار هنری من از پشت میکروفن رادیو زنده پخش شد. بعدها کم کم نمایشنامه های کوتاه نوشته شد و بازیگران تماشاخانه تهران آن را به صورت نمایشنامه های رادیویی تنظیم و اجرا کردند. مرحوم مجید محسنی و جمشید شیبانی و حمید قنبری هم پیش پرده می خواندند. کم کم داستان شب، جای خود را در رادیو باز کرد. اولین نمایشنامه ای که من برای داستان شب کار کردم "دختر خورشید" نام داشت که نصرت الله محتشم آن را کارگردانی کرد. نویسنده برنامه عزیزالله حاتمی و گوینده آقای مانی بود. این برنامه از ابتدا ساعت 10 شب و با همان آرم مشهور پخش می شد. مدتی بعد دستگاه های ضبط در تولید رادیو، میدان ارگ راه اندازی شد و ما به جای پخش زنده، تمام داستان ها را ضبط می کردیم.

یادم می آید مثلا برای ضبط قسمتی از نمایشنامه "اتللو" از هفت شب تا صبح در رادیو ماندیم. کار خیلی سختی بود. در مجموع چهار داستان شب در ماه اجرا می کردیم که شش قسمتی بودند و در طول هفته پخش می شدند. جمعه ها هم برنامه بعدازظهر جمعه را اجرا می کردیم.

ژاله علو در همان سال ها وارد هنرستان هنرپیشگی شد و یک دوره سه ساله را گذراند. در همین سال ها میترا فیلم با درج یک آگهی در روزنامه ها برای بازی در فیلم "طوفان زندگی" به کارگردانی علی دریابیگی چند خانم را به کار هنرپیشگی دعوت کرد. ژاله علو از جمله کسانی بود که به این آگهی پاسخ داد و برای کار انتخاب شد.

از این فیلم چیز زیادی یادم نیست. داستان فیلم را نظام وفا شاعر معروف نوشته بود و دکتر کوشان هم فیلمبردار بود. محل کارمان منزل ارباب جمشید در باغ بزرگی در جوادیه تهران بود. یک صحنه هم در محل انجمن موسیقی ملی ایران گرفته شد. آنجا بود که آقای بنان و مجد آواز خواندند. اگر آواز را بشنوم یادم می آید ولی مطمئنم که دیلمان را در همین فیلم خواندند.

در این فیلم چقدر دستمزد گرفتید؟

یادم نیست.

همبازی هایتان چه کسانی بودند؟

اقدس خواجه نوری نقش مادر و گرگین کیایی نقش پدر را بازی می کردند. یک خانم خارجی هم مشاور هنری کارگردان بود.

فیلم بعدی که ژاله علو در آن ظاهر شد، "واریته ی بهاری" نام داشت و پس از آن در فیلم "زندانی امیر" شرکت کرد. بعد از آن به تئاتر راه یافت و فعالیت گسترده ای را در این زمینه آغاز کرد. اولین کار تئاتری او در سال 1328 با استپانیان روی صحنه آمد.

او از خاطرات آن سال ها چنین می گوید:«من در تئاتر فردوسی بازی می کردم تا اینکه روزی بچه های تئاتر تهران از من خواستند در نمایشنامه ای به نام "آغامحمدخان" بازی کنم. در این نمایشنامه من نقش امینه خواهر فتحعلی شاه را داشتم. بعد از آن نمایشنامه "تو ما منی" را به کارگردانی استاد حالتی و مرحوم تفکری و مجید محسنی بازی کردم و پس از آن دوباره به تئاتر فردوسی برگشتم و نمایشنامه "شاه صفی" را با محتشم کار کردم. در این نمایشنامه نقش اصلی بر عهده من بود».

نمایشنامه "شاه صفی" باعث شهرت شما شد. بعد از این نمایشنامه بود که اسم تان را عوض کردید؟

خیر. من وقتی که با آقای حمیدقنبری در رادیو کار می کردم، قرار شد در برنامه های موزیکال و شاد آواز بخوانم. از آن پس به خاطر خواندن در رادیو اسم "ژاله" را انتخاب کردم و به تدریج نام ژاله جای نام شوکت را گرفت.

ژاله علو در سال 1330 با نصرت الله محتشم ازدواج کرد و آخرین تئاتری هم که کار کرد، "توپاز" نام داشت که در سال 1337 به کارگردانی محتشم اجرا شد.

همزمان با تئاتر در سینما هم فعالیت داشتید؟

نه، من فیلم "افسونگر" دیگر بازی نکردم. ولی گه گاه دوبله می کردم.

چطور شد که نقش اول فیلم "افسونگر" را بازی کردید؟

دکتر کوشان به من پیشنهاد کردند. با آنکه نقش منفی بود، ولی پذیرفتم و 3 هزار تومان هم دستمزد گرفتم.

آن زمان قبل از کار، فیلمنامه را به هنرپیشه ها می دادند یا خیر؟

خودشان هم اصلا فیلمنامه نداشتند چه برسد به اینکه به بازیگران هم بدهند. در واقع فکری به ذهن شان می رسید و می نوشتند ولی اجرا و دیالوگ اصلی را سر صحنه به من می گفتند. ما لباس می پوشیدیم، گریم می شدیم، دوربین و فیلمبردار حاضر بود، تازه کارگردان می آمد و همان سر صحنه چیزی می نوشت و دست ما می داد که اجرا کنیم. همان جا یکی دو بار تمرین می کردیم گاهی اوقات سعی می کردیم حفظ کنیم و گاهی هم سوفله به کمک مان می آمد.

در مورد کارهای تاریخی چطور؟ مثلا در "آغامحمدخان" دیالوگ ها را حفظ می کردید یا سوفلور داشتید؟

کار حفظ آن دیالوگ های تاریخی حتی برای خود کارگردان هم سخت بود و تقریبا برایش سوفله می کردند. گاهی اوقات هم از خودش می گفت و می رفت. یک مضمونی را پیدا می کرد و دنباله آن را می گرفت و جلو می رفت.

از کارگردانانی که به شما اصول بازیگری را آموختند چه کسی را به یاد دارید؟

تقریبا هیچ کس را.

شما در فیلم هایتان خودتان به جای خودتان صحبت می کردید؟

بله، تنها در چند فیلم جای خودم صحبت نکردم، یک "طلسم شکسته" بود که در آلمان دوبله شد و دیگری "طوقی" بود که علی حاتمی معتقد بود صدای من برای آن پیرزن کور خیلی قوی و شیک است و یکی هم فیلم "پل" بود که خانم سیمین جای من حرف زد.

از بیژن و منیژه چه خاطراتی دارید؟

این فیلم در حال تهیه بود و خانم تاجی احمدی و ایلوش هم در آن بازی می کردند که دکتر کوشان دنبال من فرستاد. در واقع وقتی من وارد بازی شدم یک مقداری از فیلم گرفته شده بود و من نقش منیژه را بازی کردم. بعد از بیژن و منیژه کارهای تاریخی زیادی کردم:"شیرین و فرهاد"، "لیلی و مجنون" که در اولی نقش خواهر شیرین ملکه ارمنستان و در دومی نقش مادر مجنون را داشتم.

با توجه به اینکه شما نقش منفی هم بازی کردید برخورد مردم با شما چطور بود؟

نقش منفی برای من در ارتباطم با مردم کوچک ترین اثری نداشت. تا وقتی که فیلم را در سینما می دیدند نقش منفی بر روی آن ها اثر می گذاشت، ولی در بیرون از سینما من محبوبیت زیادی داشتم.

از بین کارهایتان کدام را از همه بیشتر دوست دارید؟

"سایه نگاه" را خیلی دوست داشتم. در این فیلم نقش مادری را بازی می کردم که پادشاهی بچه اش را می گیرد و او به دنبال فرزندش به قصر می آید و آنچه که بین آن ها اتفاق می افتد خیلی جالب است. البته قصه آن به صورت کتابی چاپ شده و عکس های ما هم به عنوان بازیگر در آن هست.

فیلم اولی را که دوبله شد دیدید، "دختر فراری" بود؟

بله. این فیلم در ترکیه دوبله شده بود، اما یک خاطره جالب از فیلم "جادوگر شهر زمرد" دارم. من وقتی بچه بودم این فیلم را دیدم و سال ها بعد اتفاقا خودم فیلم را دوبله کردم و سرپرست دوبلاژ شدم و تمام خاطرات کودکیم زنده شد. "بیست هزار فرسنگ زیر دریا" را هم خودم دوبله کردم. فیلم "طلسم شکسته" را من بازی کردم، ولی فیلم به آلمان رفت و دوبلور های ایتالیایی در آنجا دوبله کردند و همسر منوچهر زمانی به جای من صحبت کرد. استودیوهای دوبله آن زمان هیچ کدام کیفیت خوبی نداشتند و بهترین استودیو سانترال بود که توسط مهندس کامرانی افتتاح شد. ایشان دستگاه های خوبی از آلمان آوردند و یک متخصص صدای آلمانی هم شروع به کار کرد. آقایان میزانی و فره وشی هم آنجا کار می کردند. اما «ایران فیلم» به علت وجود آقای رضایی و «استودیو بدیع» با حضور آقای بدیع فعالیت بیشتری داشتند.

آن سال ها بیشتر جای چه کسانی صحبت می کردید؟

من به جای ایون سانسون، ایون دوکارلو، جینالولو بریجیدا و سوفیا لورن در بسیاری از فیلم ها صحبت کردم. در فیلم "فاتح" جای سوزان هیوارد صحبت کردم.

مدیر دوبلاژ "اوشین" شما بودید؟

بله.

می گویند اوشین در دوبله تغییراتی کرده است حقیقت دارد؟

نه چندان، باور کنید.

می گویند در خارج از کشور با نام های دیگری در کشورهای عربی به نمایش درآمده؟

امکان دارد با هر عنوان دیگری در هر کشور دیگری نمایش داده شده باشد ولی اسم اصلی این سریال همین بود که ما اینجا به کار بردیم.

دیالوگ های اصلی فیلم را در اختیار داشتید؟

بله و به شما قول می دهم که "اوشین" همین است که دیدید غیر از دو موردی که یک مقداری متفاوت مطرح شد.

آن دو مورد چه بود؟

یکی روحیه ضد جنگش بود و دیگری طرز تفکر سیاسی آن که بنا به فرهنگ و شرایط ملی خاص زمان تغییر یافت.