صرفا بر روی کاغذ و اسناد و مدارک، باقی مانده و فعالیتی در رابطه با موضوع ثبت شده آن انجام نشده و یا اینکه اگرچه موضوع شرکت انجام گرفته، اما این امر، سرپوشی بر فعالیت های مجرمانه موسسین شرکت یا وسیله ای برای پنهان کردن هویت واقعی آنها است و به این ترتیب، آنچه بر روی کاغذ و اسناد، ثبت شده، کاملا متفاوت از واقعیت می باشد. با طوطیا همراه باشید.
به طور معمول، هنگامی که اشخاص، برای ثبت یکی از انواع شرکت های تجاری اقدام می کنند، هدف موسسین، انجام فعالیت تجاری و کسب درآمد و سود از این فعالیت سالم اقتصادی بوده که این امر، مورد حمایت دولت نیز قرار می گیرد. اما گاهی، اهداف موسسین از ایجاد یک شرکت، انجام فعالیت های غیر قانونی، نظیر پول شویی یا فرار مالیاتی بوده که به شرکتی که با این اهداف ثبت می گردد، شرکت کاغذی گفته می شود. نکته ای که باید در رابطه با تاسیس این گروه از شرکت ها، مورد توجه قرار گیرد، این مساله بوده که به دلیل تاثیر مخرب آن ها بر اقتصاد کشور، قانون گذار در قوانین مختلف، مجازات های سنگینی را برای موسسین و گردانندگان آن، در نظر گرفته که گاه به ضبط تمام درآمد ناشی از فعالیت این شرکت های تجاری نیز می رسد.با توجه به اهمیت این موضوع، در مقاله حاضر، ابتدا به این سوال پاسخ داده که شرکت کاغذی چیست؛ سپس، روش ها و نکات مربوط به فرار مالیاتی این شرکت ها، از جمله صدور فاکتور صوری را توضیح داده و در پایان، به بررسی مجازات تاسیس شرکت صوری می پردازیم.
در یک شرکت کاغذی یا صوری، روند ثبت، همانند یک شرکت واقعی می باشد. به این ترتیب که موسسین این شرکت ها، با مراجعه به سامانه جامع ثبت شرکت ها و با انجام روال قانونی، برای تاسیس و ثبت شرکت مورد نظر خود اقدام می کنند، اما این شرکت، صرفا بر روی این اسناد و مدارک ثبتی باقی مانده و هیچ گاه فعالیت واقعی را برای انجام موضوع شرکت آغاز نمی کند؛
و یا اینکه، فعالیت شرکت را آغاز نموده، اما این فعالیت ها سرپوشی بر اعمال مجرمانه موسسین یا وسیله ای برای پنهان کردن هویت واقعی آنها بوده و به این ترتیب، آنچه بر روی کاغذ، به نام این شرکت ها ثبت شده، کاملا متفاوت از اطلاعات گردانندگان واقعی شرکت می باشد.
به همین دلیل است که به این شرکت ها، شرکت کاغذی گفته می شود؛ چرا که این نوع از شرکت های تجاری، فقط بر روی کاغذ و اسناد و مدارک وجود داشته و در دنیای واقعی، مشغول فعالیتی غیر از موضوع ثبت شده شرکت بوده و یا اینکه اگرچه فعالیتی مطابق موضوع شرکت داشته، اما آنچه در دنیای واقعی انجام می گیرد، سرپوشی بر فعالیت های مجرمانه گردانندگان اصلی شرکت می باشد. اما، هدف از تاسیس این شرکت ها چیست؟
فرار مالیاتی: فرار مالیاتی، در شرکت های کاغذی، از طریق ساخت فاکتور صوری یا روش های دیگر، انجام می گیرد. به عنوان مثال، برخی از افرادی که قصد داشته تا فعالیت تجاری را انجام داده اما مالیاتی بابت آن نپردازند، اقدام به تاسیس یک شرکت صوری کرده و با گرفتن مدارک هویتی افراد ناآگاهی مانند بی خانمان ها یا دست فروشان، در مقابل مبلغ ناچیزی، اقدام به ثبت شرکت، با مدارک آنها می کنند.
پس از انجام مراحل ثبت شرکت، گردانندگان واقعی شرکت تجاری، فعالیت تجاری خود را آغاز کرده و از آنجا که نامی از آنها در مراجع قانونی، مانند ثبت شرکت ها و اداره مالیاتی، وجود نداشته، تکلیف قانونی را نیز در رابطه با اموری مانند ثبت نام اظهارنامه مالیاتی و پرداخت بدهی های مالیاتی بر عهده نداشته و تمام این تکالیف، بر عهده اشخاصی است که بر روی کاغذ، موسس شرکت، محسوب شده و از تمام این جریان، بی خبر می باشند.
پول شویی: پول شویی، یکی از دیگر از از اهداف مهم تاسیس شرکت کاغذی است. اما، پول شویی چیست؟ پول شویی به جرمی گفته می شود که در آن، مرتکب، با ایجاد یک فعالیت قانونی، مانند تاسیس شرکت تجاری، پولی را که از یک فعالیت غیر قانونی، مانند قاچاق مواد مخدر به دست آورده، وارد چرخه اقتصاد کرده و در اصطلاح، پول کثیف خود را پاک می کند. ثبت شرکت کاغذی و صدور فاکتور صوری در این شرکت ها، به منظور ورود حداکثری پول های آلوده به اقتصاد کشور و تطهیر این پول ها، یکی از پرکاربردترین ابزار مورد استفاده مجرمان حرفه ای می باشد.
پنهان کردن هویت افراد: گاهی افراد به دلالیل مختلفی، در صدد پنهان کردن هویت خود می باشند. یکی از این دلایل را در مورد اول توضیح دادیم که فرار مالیاتی بود. اما؛ پنهان کردن هویت، دلایل دیگری نیز داشته که از جمله آن ها، می توان به جلوگیری از توقیف اموال اشاره نمود. به عنوان مثال، فردی که دارای اموال متعدی بوده و قصد دارد تا از توقیف احتمالی این اموال، بابت مهریه همسر یا مطالبات طلبکاران در آینده جلوگیری کند، اقدام به تاسیس یک شرکت صوری کرده و به این ترتیب، مالکیت اموال خود را به شخص حقوقی منتقل می کند.
در بخش قبل، به این سوال پاسخ دادیم که شرکت کاغذی چیست و گفتیم که در این نوع از شرکت که شرکت صوری نیز نامیده شده، روند ثبت شرکت، مانند سایر شرکت های قانونی طی گردیده، اما یا شرکت، صرفا بر روی کاغذ و اسناد و مدارک باقی مانده و فعالیتی در رابطه با موضوع ثبت شده آن، انجام نشده و یا اینکه اگرچه موضوع ثبت شده شرکت انجام گرفته، اما این امر، سرپوشی بر فعالیت های مجرمانه موسسین واقعی شرکت یا وسیله ای برای پنهان کردن هویت واقعی آنها می باشد و به این ترتیب، آنچه بر روی کاغذ و اسناد ثبت شده، کاملا متفاوت از واقعیت می باشد.
اما، یکی از مهم ترین اهداف تاسیس و ثبت چنین شرکت هایی، فرار مالیاتی می باشد. با این توضیح که موسسین واقعی این شرکت ها، با انجام عملیات متقلبانه ای، نظیر صدور فاکتور صوری، برای سند سازی و استفاده از معافیت های مالیاتی و فرار از پرداخت مالیات اقدام می کنند. از آنجا که فرار مالیاتی شرکت صوری، دارای روش های متفاوتی بوده، در این بخش، به معرفی برخی از مهم ترین این روش ها می پردازیم.
گاهی، گردانندگان یک شرکت کاغذی، فعالیت تجاری را آغاز کرده که مالیات سنگینی به آن فعالیت تعلق می گیرد. در این وضعیت، اشخاص مزبور، به منظور فرار مالیاتی، اقدام به صدور فاکتور صوری، در تعداد بالا نموده و به موجب این فاکتورها، در اظهارنامه مالیاتی ثبت شده، هزینه شرکت را نسبت به درآمد آن، بسیار بالا نشان می دهند و وانمود کرده که سود شرکت، بسیار ناچیز بوده که در صورت عدم دقت ممیز مالیاتی، می تواند به کاهش مالیات موسسین شرکت منتهی گردد.
همانطور که در قسمت قبل گفته شد، در برخی اوقات، افراد سوء استفاده کننده، از مدارک اشخاص ناآگاه، استفاده کرده و با پرداخت مبالغ ناچیز به آنها، شرکت صوری را به نام این افراد غیر مطلع ثبت کرده و به این ترتیب، با انتقال بار تعهدات مالیاتی به قربانیان خود، برای فرار مالیاتی حداکثری اقدام می کنند.
شرکت های کاغذی، با انجام فعالیت های مرتبط با پول شویی و فرار مالیاتی از طریق ساخت فاکتور صوری یا سایر روش ها، تاثیر مخربی را بر اقتصاد کشور وارد می کنند. به همین دلیل، قانون گذار نیز همواره به فعالیت این شرکت ها توجه داشته و مجازات هایی را در ارتباط با فعالیت های غیر قانونی این گروه از شرکت ها، مقرر کرده است.
با این وجود، باید به این نکته توجه نمود که صرف تاسیس شرکت صوری، بی آنکه فعالیتی از سوی موسسین واقعی این شرکت ها انجام گیرد، جرم نبوده و مجازاتی نیز برای آن، در قوانین کیفری پیش بینی نشده است. اما، از آنجا که پس از تاسیس این شرکت، فعالیت غیر قانونی گردانندگان واقعی آن، آغاز گردیده، در ادامه، به توضیح مجازات این فعالیت ها می پردازیم.
در صورتی که موسسین شرکت کاغذی، با صدور فاکتور صوری یا سایر روش ها، برای فرار مالیاتی اقدام کرده باشند، مشمول مواد 274 و 275 قانون مالیات های مستقیم شده و این مجازات ها در انتظار آنها خواهد بود: مجازات تعزیری درجه شش (شش ماه تا دو سال حبس و جزای نقدی بیش از 20 میلیون ریال تا 80 میلیون ریال)، ممنوعیت شرکت از برخی فالیت های شغلی یا صدور اسناد تجاری برای مدت شش ماه تا دو سال.
در حالتی که شرکت صوری، وسیله ای برای پول شویی مجرمین تاسیس کننده آن باشد، به موجب ماده 9 قانون مبارزه با پول شویی، مرتکبین این جرم، علاوه بر استرداد درآمدهایی که از طریق این فعالیت مجرمانه کسب کرده، به جزای نقدی، معادل یک چهارم درآمد حاصل از جرم نیز محکوم می گردند.
همچنین، به موجب ماده 24 قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد، هرگونه اظهار خلاف واقع به دستگاه های مشمول این قانون و ارائه اسناد غیر واقعی که فاکتور صوری نیز از انواع آن بوده و منجر به تضییع حقوق قانونی دولت یا سایر افراد گردیده، جرم محسوب گردیده و مجازات جزای نقدی، معادل حقوق تضییع شده در پی خواهد داشت.
