تمام کالاهایی که وارد یا خارج از مرز گمرکی هر کشوری می شود، در انبار های گمرک نگهداری می شوند تا زمانی که مراحل ترخیص کالا توسط فردِ وارد کننده یا صادر کننده کالا، یا نماینده قانونی آن به طور کامل انجام گیرد. در این مقاله به بیان این مسئولیت ها و قوانین می پردازیم. اما قبل از آن برای روشن تر شدن موضوع، تعریفی کلی از اماکن گمرکی را ذکر می کنیم.
انبار های گمرکی مسئولیت هایی در قبال نهگداری از کالاهای وارد شده به آنها را دارند. همچنین فرد وارد کننده یا صادر کننده برای نگهداری کالای خود در این انبار ها باید قوانینی را رعایت کند.
منظور از انبارهای گمرکی اعم از انبار مسقف، غیر مسقف و محوطه اماکنی هستند که برای نگهداری کالاهای وارد یا صادر شده تاسیس می شوند. این امکان توسط مراجع تحویل گیرنده کالا اداره می شوند. هر زمان که ضرورت های تجاری ایجاب نماید، گمرک اجازه تاسیس این انبارها را صادر و ترتیبات کنترل های گمرکی را تعیین می کند.
فرد یا شرکتی که اقدام به صادرات و واردات کرده است، باید از قوانینی که در قبال انبارهای گمرکی دارد، اطلاع داشته باشد. زیرا درصورت عدم آگاهی از این قوانین، امکان ترخیص کالا از اماکن گمرکی وجود نخواهد داشت.
افرادی که در کلاس های آموزش ترخیص کالا، صادرات و واردات کالا شرکت کرده اند، از این قوانین به خوبی آشنا هستند. اما برای آن دسته از اشخاص که اطلاعات کمی در مورد این قوانین دارند، مطالعه مطالب زیر را مفید است.
قوانین که فرد صادر یا وارد کننده باید در قبال اماکن گمرکی رعایت کند، شامل:
ماده24- مدت مجاز نگهداری کالا در انبارهای گمرکی از تاریخ تحویل کالا به این اماکن 3 ماه می باشد. درصورت تقاضای کتی صاحب کالا یا شرکت های حمل و نفل و با ارائه علل موجه به تشخیص گمرک و با پرداخت هزینه انبار داری، تا تاریخ موافقت گمرک این زمان حداکثر تا 2 ماه دیگر قابل تمدید است.
درصورتی که ظرف مهلت مقرر صاحب کالا برای انجام تشریفات گمرکی و پرداخت وجوه متعلقه اقدام ننماید، کالا مشمول مقررات متروکه می شود. چناچنه کالا به انبار های گمرکی متعدد منتقل و نگهداری شود، مدت توقف از زمان ورود کالا به اولین انبار گمرکی محاسبه می شود.
تبصره 1: درصورتی که امکانات لازم برای نگهداری کالای فاسد شدنی یا کالایی که نگهداری آن هزینه اضافی ایجاد می کند، در انبارهای گمرکی موجود نباشد، باید بلافاصله پس از تحویل یا ترخیص، و یا با مسئولیت صاحب کالا و نظارت گمرک به انبار مناسب منتقل شود.
در غیر این صورت، مرجع تحویل گیرنده، هیچگونه مسئولیتی در قبال از بین رفتن آنها ندارد. و گمرک بلافاصله مقررات متروکه را درمورد آن کالا اعمال می کند.
تبصره 2: چنانچه کالایی ظرف مدت 1 ماه کالایی که برای آن سند ترخیص یا فروش صادر گردید است، از انبار ها خارج نشود، مشمول مقررات متروکه می شود. این مهلت با اعلام موافقت مرجع تحویل گیرنده و گمرک قابل تمدید است.
تبصره 3: تا زمانی که کالا به انتظار اعلام نظر قطعی گمرک در انبارهای گمرکی متوقف گردد، کالا متروکه نمی شود.
تبصره 4: تعیین مهلت توقف کالا در مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی بر اساس ضوابط قانونی مناطق مذکور در اختیار سازمان های مسئول این مناطق است.
کالاهایی که در این مناطق پس از انقضا مهلت های اعطایی توسط سازمان های مذکور مهلت منقضی اعلام شود، نیز مشمول مقررات کالای متروکه می کردند.
ماده 25: مسئولیت حفظ و نگهداری کالاهای موجود در انبارهای گمرکی از هنگام تحویل گرفتن تا زمان تحویل دادن آن با مرجع تحویل گیرنده کالا است.
مرجع تحویل گیرنده مکلف است کالای موجود در انبارهای گمرکی را در مقابل خطرات ناشی از آتش سوزی، اشتعال و انفجار بیمه نماید. همچنین حق بیمه مربوطه را به هنگام ترخیص از صاحب کالا وصول نماید.
درصورتی که کالای تحویلی به انبارهای گمرکی به موجب بیمه نامه معتبر، بیمه باشد، تا زمانی که بیمه نامه مذبور دارای اعتبار است، کالا تحت پوشش آن است و برای این مدت حق بیمه توسط مرجع تحویل گیرنده دریافت نمی گردد.
همچنین شماره بیمه نامه باید در هنگام تحویل کالا در اظهار نامه اجمالی یا بیانیه یا اسناد معتبر دیگر به مرجع تحویل گیرنده اعلام گردد.
تبصره 1: ارزش کالا برای دریافت حق بیمه و پرداخت غرامت درمورد کالای تجاری ارزش (سیف) است که در اسناد خرید تعیین می گردد. در مواردی که اسناد ارائه نشود، ارزش به موجب مفاد این قانون تعیین می شود.
تبصره 2: در مسیر حمل عبور داخلی، مسئولیت حفاظت کالا حسب مورد با عبور دهنده است.
تبصره 3: در مواردی که مرجع تحویل گیرنده مسئولیت باربری کالا را نیز بر عهده دارد، خسارت وارده به هنگام باربری نیز مشمول این ماده می شود.
تبصره 4: درصورتی که کالا با روش اعتبار اسنادی وارد گردد، فقط ارائه یک نسخه از بیمه نامه معتبر در زمان ترخیص کالا کافی است.
تبصره 5: چناچه تصویر بیمه نامه دارای اعتبار زمانی کالای عبوری خارجی از سوی عبور دهنده به طور کتبی با ذکر تعهد و تایید اصالت بیمه نامه در زمان اظهار به گمرک ارائه گردد، آن کالا مشمول پرداخت حق بیمه محلی نمی گردد.
ماده 26: در غیر از موارد مذکور در ماده 25، این قوانین و موارد قوه قهریه (فورس ماژور) و خسارت ناشی از کیفیت کالا یا بدی بسته بندی، در صورتی که کالا در مدت توقف در انبارهای گمرکی از بین برود یا آسیب ببیند، مرجع تحویل گیرنده مسئول پرداخت غرامت است.
تبصره 1: پرداخت غرامت (Compensation) یا صرف نظر کردن صاحب کالا از دریافت آن، رافع مسئولیت مرجع تحویل گیرنده درمورد حقوق دولت تیست. بلکه در صورت ثبوت تقصیر و احراز تخلف باید حقوق ورودی متعلق به کالای از بین رفته را پرداخت نماید.
تبصره 2: چنانچه مرجع تحویل گیرنده، گمرک و مرتکب، کارمند گمرک باشد، خسارت به وسیله گمرک جبران و سپس از کارمند متخلف مطالبه می شود.
این قوانین بخش کوچکی از آیین نامه های اجرایی درمورد اماکن گمرکی می باشد. مجموعه تجارت طلایی با سال ها تجربه در زمینه صادرات، واردات و ترخیص کالا با تمامی این مقررات آگاهی کامل دارد.
یکی از موارد قابل توجه در انبار گمرکی مدت زمان نگهداری هر کالا می باشد. به طور کلی از زمانی که کالا وارد انبار گمرک می شود تا سه ماه بعد از آن که امور تشریفات گمرکی و کارهای ترخیص کالا انجام می شود انبار گمرک ا کالا نگهداری می کند. اما بعد از این سه ماه کالا مشمول قوانین متروکه خواهد شد.
در مواردی کم نظیر و با شرایط خاص کالا با توجه به تقاضای صاحب کالا و یا شرکت حمل و نقل این مدت می تواند تا 2 ماه دیگر نیز تمدید شود یعنی جمعا 5 ماه در این دوماه اضافه هزینه های انبار داری دریافت خواهد شد.بعد از این باز هم اگر صاحب و نماینده کالا اقدام به ترخیص کالا نکنند کالا متروکه اعلام می شود. همچنین لازم است بدانید که در صورت دریافت سند ترخیص کالا باید یک ماهه کالا را از انبار های گمرک خارج نمایند در این مورد هم اگر فرد یا شرکت نحویل گیرنده و گمرک صلح نمایند این مدت تا یک ماه دیگر نیز قابل تمدید است.
خوب این مرحله یکی از مهم ترین مراحل در نگهداری کالا ها می باشد زیرا حفاظت از کالاها در انبار های گمرک بر عهده تحویل گیرنده کالا یا هما ترخیص کار کالا می باشد. یکی از مهمترین کارهایی که یک ترخیص کار باید نسبت به انجام آن حساس باشد بیمه کردن کالاها در برابر حوادث غیر مترقبه است.
وقتی کالایی به انبار های گمرک تحویل داده می شود به موجب شماره بیمه نامه ای که در اظهارنامه ثبت شده است در برابر حوادث احتمالی تا مدت زمانی که سر رسید بیمه اعتبار داشته باشد تحت پوشش می باشد در این مدت زمان اگر اتفاقی برای کالا بیوفتد بیمه خسارت آن را پرداخت خواهد کرد.
به این نکته توجه کنید که حق بیمه ای ترخیص کار برای حفاظت کالا در انبار های گمرکی پرداخت کرده بعد از ترخیص کالا از صاحب آن را دریافت می کند.
شرکت بیمه برای اینکه بداند چه کالایی را به چه مقدار هزینه تحت پوشش خود قرار می دهد تمامی مدارک کالا از جمله ارزش سیف آن و مدراک خرید و فروش کالا و فاکتور های آن را از صاحب کالا و یا نماینده وی طلب می کند. و با توجه به مدارکی که رائه می شود مقدار حق بیمه خود و همچنین مقدار غرامت پرداختی در زمان آسیب به کالا را مشخص می کند.
قبض انبار یکی از مدارک مهم در زمان تحویل کالا به انبار های گمرک می باشد به طوری که در زمان تنظیم اظهار نامه یکی از مدارک اصلی برای ارائه به مسئولین گمرکی است. قبض انبار سندی است دال بر زمان تحویل کالا به گمرک به همراه مشخصات کالایی که به انبار تحویل داده شده است.
کالا بعد از ورود به انبار کنرتل و صورت برداری می شود در صورت تطابق با اسناد ارائه شده قبض انبار را صادر می کنند. در انتهای کار و ترخیص کالا از گمرک علاوه بر مدارک ترخیصیه که به انبار گمرک ارائه می شود قبض انبار نیز باید برای تحویل گرفتن کالا به انبار داری ارائه شود.
بر اساس قوانین و مقرراتی که وضع شده بنادر سازمان دریانوردی گمرک می توانند در طی یک قرار داد انبار داری خود را به شرکتی خصوص واگذار نمایند اما این شرکت های برای انجام انبار داری گمرک باید استاندارد های گمرک را رعایت نمایند.
همچنین در زمان صدور قبض انبار باید مواردی از قیبل ردیف و شماره دفتر انبار، مرزی که کالا از آن وارد کشور شده، شماره بارنامه های ارسالی به انبار، شماره قبض انبار، وزن و حجم کالایی که برای انبار داری تحویل گرفته می شود، نوع بسته بندی کالا، نام شرکتی که کالا را حمل و نقل کرده است و همچنین شماره انباری که کالا از آن خارج و تخلیه می شود را در قبض انبار درج نمایند.
