ترخیص کالا از گمرک مهم ترین فرآیند در زمینه واردات کالا به شمار آمده و همچنین این فرآیند بسته به قوانین و مقررات کشورها قوانین و سلسله مراتب گوناگونی را شامل می شود. در خصوص انجام این فرآیند مهم همواره لازم است که با مراحل ترخیص کالا از گمرک آشنا باشید و قوانین و مقررات آن را به خوبی بشناسید. در ادامه مطلب به معرفی این قوانین و مراحل پرداخته ایم.
به طور کلی می توان گفت ترخیص کالا به معنای انجام کلیه اقداماتی است که شما برای آزاد کردن کالاهای وارداتی و صادراتی خود از گمرک انجام می دهید. اقدامات حمل و آزاد سازی کالا به طور معمول توسط صاحبان کالا و یا نماینده قانونی آن ها انجام می شود.
در طی پروسه و مراحل ثبت سفارش و آزاد سازی کالا باید اسناد و مدارک لازم جهت ترخیص کالا از گمرک به صورت فیزیکی یا الکترونیکی تهیه ، آماده‌سـازی و ثبت شده و هزینه‌های آن که شامل مالـیات ، حقوق گـمرکی، سود بازرگانی و و دیگر تسهیلات ارائه شده به واردکنندگان و صادرکنندگان است ارائه یا اظهارشود. از آنجایی که انجام این اقدامات یک کار تخصصی و پیچیده و نیازمند آشنایی کامل با پروسه آن است، معمولا فرآیند ترخیص شدن کالا از گمرک را به فردی به نام ترخیص کار می سپارند.
ترخیص کار گمرک با تسلط به فوت و فن های قانونی گمرکی، می تواند پروسه انجام آن کار را با صرف کمترین وقت انجام و کالای شما را ترخیص کند. اگر دانش و تجربه کافی در این زمینه نداشته باشید و خودتان قصد دارید ترخیص کالا از گمرک را پیگیری کنید این کار در نهایت منجر به اتلاف غیر ضروری وقت و پول شما می شود. برای هرچه بهتر شدن انجام کارها میتوانید از یک شرکت واردات و صادرات کمک بگیرید.
برای اینکه کالای خود را از گمرک ترخیص کنید لازم است با توجه به نوع کالایی که در گمرک دارید مجوزهای لازم را از سازمان های مربوطه اخذ کنید. ازجمله این سازمان ها می توان به سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان مبارزه با مواد مخدر، سازمان بهداشت برای مجوز استاندارد، کانون پرورش فکری کودکان و ... اشاره کرد. سپس به شعب مختلف گمرک مراجعه نموده و برای ترخیص کالا خود اقدام کنید.
یکی از موارد مهم در آزاد سازی که برای تاجران بسیار اهمیت دارد، ارزش گذاری کالایی است که در گمرک وجود دارد.در تمام دفاتر گمرکی کالای موجود به صورت متفاوتی ارزشگذاری می شود و این تسلط ترخیص کار و سابقه تاجران است که می تواند ارزش کالا را به صورت واقعی اعلام نماید. (ارزش کالای خود را در سامانه TSC مشخص می شود)
ترخیص کالا از گمرک مهم ترین فرآیند در زمینه واردات کالا به شمار آمده و همچنین این فرآیند بسته به قوانین و مقررات کشورها قوانین و سلسله مراتب گوناگونی را شامل می شود. در خصوص انجام این فرآیند مهم همواره لازم است که با مراحل ترخیص کالا از گمرک آشنا باشید و قوانین و مقررات آن را به خوبی بشناسید، چرا که در صورت بروز هرگونه بی دقتی و عدم شناخت کافی از مراحل انجام ترخیص کالا از گمرک، ترخیص کالای شما قاچاق شمرده شده و در نتیجه خسارت های مالی و اعتباری زیادی را برای شما به وجود می آورد.
شناخت تمام قوانین و مقررات جا به جایی کالاهای وارداتی و یا به عبارتی آشنایی با چگونگی انجام مراحل ترخیص کالا از گمرک می تواند برای هر تاجر و بازرگانی امری مهم و پرفایده باشد؛ اما با توجه به مشغله های کاری افراد بهتر آن است که برای انجام تمامی مراحل ترخیص کالا از گمرک این کار را به شرکت های فعال در این زمینه بسپارید و همواره برای انجام کارهای مربوط به ترخیص کالای تجارت خود از چنین شرکت هایی راهنمایی بگیرید و از تجربیات آن ها در این زمینه بهره مند شوید.
در واقع شرکت هایی که در زمینه ترخیص کالا از گمرک فعالیت دارند، علاوه بر آنکه با تمام قوانین و مراحل انجام این کار آشنا هستند، بارها و بارها این کار را در مرزهای مختلف و در خصوص جا به جایی انواع مختلف کالاها انجام داده اند و در نتیجه تجربه کافی در این زمینه را دارند؛ بنابراین با سپردن فرآیند ترخیص کالاهای تجارت خود به این شرکت ها نه تنها در وقت خود صرفه جویی می کنید بلکه از پرداخت هزینه های سنگین و بیهوده نیز جلوگیری به عمل می آورید.
بازرگانی اورانوس از جمله شرکت های فعال در این زمینه می باشد که شما می توانید از مشاورین و متخصصین این شرکت در زمینه ی چگونگی انجام مراحل ترخیص کالا مشورت گرفته و به کمک گروه با تجربه و کاربلد این شرکت به انواع فعالیت های تجاری در حوزه بین الملل بپردازید.
با توجه به آنکه فرآیند ترخیص کالا از گمرک طبق یک سری سلسله مراتب از پیش تعیین شده انجام می شود و همواره لازم است که با قوانین و مقررات تعیین شده در این زمینه آشنا باشیم و تمامی مراحل ترخیص کالا را مطابق با مراحل و ضوابط آن به انجام برسانیم، همچنین در این زمینه توجه به یک سری نکات کلیدی نیز می تواند در انجام هر چه بهتر این فرآیند موثر بوده و سرعت انجام این کار را افزایش دهد.
از جمله نکات کلیدی در زمینه ترخیص کالا از گمرک داشتن مجوزهای لازم و ضروری این کار است. در واقع شما علاوه بر تهیه ی اسناد و مدارک مورد نیاز گمرک برای حمل و انتقال کالاهای وارداتی خود، به یک سری مجوزها نیز نیاز دارید تا نشان دهد تمام انتقالات تجاری شما به شکل قانونی در حال انجام بوده و دارای تاییدیه سازمان های ذیربط می باشد.
از جمله مجوزهای لازم که باید هر تاجر و بازرگانی در زمینه ترخیص کالا از آن برخوردار باشد، کارت حق العمل کاری و کارت بازرگانی است که توسط سازمان گمرک کشور صادر می شود. این کارت در واقع نشان می دهد تمام نقل و انتقالات تجاری شما مورد تایید سازمان های نظارتی کشور می باشد و تمامی فعالیت های تجاری و بارزگانیتان قانونی است.
از دیگر نکات مهم و کلیدی که همواره لازم است در خصوص ترخیص کالاهای خود به آن توجه نماید، تعیین ارزش کالاهای ترخیص شده می باشد. تعیین ارزش کالاها در مرزهای کشورهای مختلف با قیمت های متفاوتی تعیین می شود و لذا لازم است که یک ترخیص کار گمرک یا یک تاجر با تجربه پیش از انجام فرآیند ترخیص به این موضوع مهم توجه نموده و ارزش کالاهای ترخیصی را بررسی نماید.
در این بخش به مراحل ترخیص کالا از گمرک اشاره شده است.
اولین مرحله در ثبت سفارش و ترخیص کالا از گمرک، تکمیل اظهارنامه در سامانه EPL و ورود اطلاعات مربوط به کالا در این سیستم و به صورت آنلاین است. انجام این مرحله آنلاین بوده و نیازی به مراجعه حضوری نیست. طبق دستورالعملی که در سایت رسمی گمرک(irica.gov.ir) برای ترخیص انواع کالا بیان شده است، ارائه اظهارنامه گمرکی و کلیه اطلاعات مربوط به کالا برای ترخیص آن لازم و ضروری است.
اظهارنامه واردات قطعی
کپی کارت بازرگانی معتبر قبض انبار
بارنامه
ترخیصیه
گواهی مبدأ
فاکتور یا سیاهه خرید
اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات
پروفورما ( پیش فاکتور )
مجوز ثبت سفارش
لیست عدلبندی
بیمه نامه
پروانه بهره برداری
کاتالوگ و بروشور
مجوزهای قانونی و مدارک لازم جهت ترخیص کالا از قبیل گواهی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی، قرنطینه نباتی و سایر
وکالتنامه رسمی، کارت حق العملکاری
پروانه صادراتی
لازم به ذکر است که برای تکمیل فرم در سامانه الکترونیکی دقت بسیاری لازم است. شما می توانید به عنوان مالک کالا یا نماینده قانونی آن این فرم را تکمیل کنید اما به خاطر داشته باشید،مبلغی که شما برای حقوق ورودی پرداخت می کنید، یکی از اطلاعات ضروری و در عین حال با اهمیت در اظهارنامه است که در مرحله تکمیل اظهارنامه محاسبه می شود. بنابراین در تکمیل فرم اظهارنامه نهایت دقت را به خرج دهید تا بدون اشتباه پروسه تکمیل آن طی شود و دچار ضرر و زیان مالی نشوید. در انتها این سامانه به شما یک شماره سریال و یک شماره عطف می دهد. از آن پرینت گرفته و برای مراحل بعد آن را نکهدارید.
در این مرحله دایره احراز هویت که دایره فنی گمرک است، اسناد شما را بررسی کرده و در صورتی که تایید کند برای شما یک شماره ثبت یا کوتاژ اختصاص می دهد. دریافت کوتاژ به این معنی است که اظهارنامه واردات یا صادرات کالای شما با یک شماره اختصاصی ثبت شده است و سپس مهر می شود.
کالای شما در روند ترخیص کالا از گمرک لازم است یکی از سه مسیر سبز، زرد و قرمز را برای ارزیابی طی کند. قرار گرفتن در مسیر زرد و قرمز به این معنی است که کالای شما نیاز به کنترل دارد که توسط کارشناسان و بازرسان این امر صورت می گیرد تا با اسنادی که شما ارائه کردهاید مقایسه و مطابقت داده شود.پس از طی کردن این ارزیابی کالای شما در بخش دایره ارزش، ارزش اظهاری، سوابق گمرکی و ... بررسی می شود.
در صورتی که کالای شما نیازمند مجوز ها و مدارک لازم جهت آزاد سازی کالا و گواهی نامه های تعیین شده توسط کارشناسان باشد، در این مرحله باید تکمیل شود.گواهی هایی از قبیل استاندارد، بهداشت، مخابرات ، قرنطینه، انرژی اتمی، تجهیزات پزشکی، جهاد، ، وزارت راه، مالیات و … از جمله آن ها هستند.
در این مرحله کارشناسان سرویس تعرفه گمرکی کالا را بررسی آن را با اسناد کالا مطابقت می دهند. همچنین کارشناسان نظارت دوباره ای به مجوزهای مرحله قبل انداخته و ان را بررسی و مطابقت می دهند و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد آن را امضاء و تایید می کنند.
صاحب کالا باید پس از تایید نهایی، هزینه ای که از جانب گمرک تعیین شده است را به صورت نقدی پرداخت کرده و پس از دریافت فیش پروانه سبز گمرک باری وی صادر می شود. و صاحب کالا می تواند اقدامات لازم برای خروج کالا از گمرک را شروع کند.
پس از صدور سند ترخیص کالا از گمرک، زمانی که با شرکت حمل و نقل تسویه انجام می شود، بعد از دریافت قبض انبار و مدارک مورد نیاز آن ، مجوز بارگیری از گمرک صادر می شود و باید هزینه انبارداری پرداخت شود. این هزینه در گمرکات مختلف ، متفاوت استو موارد زیر را شامل می شود: هزینه تخلیه و بارگیری، بیمه کالا، مدت زمان رسوب کالا در انبار و غیره.
پس از طی نمودن تمامی مراحل فوق صاحب کالا می تواند بیجک انبار را از انبار دار گمرک دریافت کند. در واقع انباردار پس از کنترل پروانه سبز گمرکی مهر درب خروج، بیجک انبار را صادر می کند و صاحب کالا می تواند برای بارگیری کالا ، وسیله نقلیه مورد نظر خود را را وارد گمرک کند .در این مرحله نیز ، محموله دوباره بررسی شده و سپس اجازه خروج کالا داده خواهد شد.
بازرسی کالا فرآیندی است که باعث اطمینان خاطر خریدار نسبت به تایید کمیت و کیفیت کالای ارسالی می شود. خریدار کالا قبل از دریافت شرکتی را برای بازرسی کالای ارسالی معرفی می کند تا کارشناسان این شرکت کالایی را که قرار است ارسال شود را بررسی و نسبت به کمیت، کیفیت، استاندارد ها و گواهی های لازم به ایشان اطمینان دهد.
شرکت هایی که اقدام به بازرسی قبل از ترخیص شدن کالا از گمرک انجام می دهند اغلب یک قرارداد در این رابطه تهیه و تنظیم می کنند و کلیه اطلاعات لازم را به صورت رسمی و دقیق در آن عنوان می کنند تا برای ترخیص کالا از گمرک با مشکل مواجه نشوند.
اطلاعاتی که در این قرارداد درج می شود شامل نحوه پرداخت هزینه های بازرسی، کارمزد آن و همچنین کلیه اطلاعات مربوط به صحت کالا از قبیل تعداد، کیفیت و کلیه اطلاعات فیزیکی، تایید استانداردها و گواهی هایی که مشمول ان کالای خاص می باشد، همچنین تاییدیه مرغوبیت کالا و ... می شود. در این صورت شرکت بازرسی می بایست کلیه اطلاعاتی که خریدار در این سند ذکر کرده است را بررسی و صحت آن را با کالایی که در گمرک است مطابقت دهد و در صورت مغایرت، تمامی آن را به طور دقیق به اطلاع خریدار برساند. عمدتا حدود بازرسی کالا در سند قراردادی ذکر می شود و در محل تولی، انبار، محل بسته بسته بندی، گمرک و بندر مقصد این بازرسی انجام می شود.
انجام تشریفات گمرکی فرایندی پیچیده و تخصصی است. شاید فکر کنید طی کردن مراحل 8 گانه ای که در فوق به آن اشاره شد چندان سخت نباشد و خودتان به تنهایی قادر به انجام آن هستید اما در واقع این فرآیند بیشتر نیاز به سابقه و مهارت و تبحر دارد. به همین سابقه کاری فردی که سالها در این زمینه فعالیت نموده است و با پیچیدگی های ترخیص انواع کالا آشنایی دارد، کلید موفقیت شما در خارج کردن کالا از گمرک در زمان مناسب است. این فرد که ترخیص کار گمرک نامیده می شود، به عنوان یک شخص حقیقی یا حقوقی با وکالت از جانب شما کلید تشریفات قانونی برای خارج کردن کالا از گمرک را انجام داده و شما را از رفت و آمد های مکرر به گمرک بی نیاز می کند. وظایف این شخص را در مطلب ترخیص کار گمرک به طور کامل شرح داده ایم.
هر کالایی برای اینکه از گمرک ترخیص شود، باید در سامانه ترخیص کالا ثبت و مدیریت شود. این سامانه به شما اجازه میدهداطلاعات شخصی خود به عنوان صاحب کالا و همچنین اطلاعات و مشخصات کالا در ثبت و نگهداری کنید.
اگر برای اولین بار به این سامانه مراجعه کنید، باید ثبت نام انجام دهید. ثبت نام در سامانه بسیار راحت است. شما برای ثبت نام در سامانه باید اطلاعت زیر را درج کنید:
کدملی صاحب کالا
ثبت اطلاعات هویتی فرد صاحب کالا
ثبت اطلاعات کالا
پس از درج اطلاعات فوق لازم است که آن را تایید کنید. برای این منظور اطلاعات ثبت شده برای بار دوم به شما نمایش داده می شود تا آن را بررسی کنید. در این صورت اگر اطلاعات صحت دارد شما آن را تایید می کنید و اگر نیاز به اصلاح اطلاعات است آن را ویرایش کرده و سپس آن را تایید می کنید.
پس از درج این اطلاعات، سامانه یک کد شناسه برایتان ارسال می کند. این کد شناسه در تمام مراحل ترخیص کالا از گمرک که توسط ترخیص کار گمرک انجام می شود، لازم و ضروری است. پس باید آن را حفظ و در جایی نگهداری کنید
این هزینه به طور معمول مبالغی است که شما در پروسه ترخیص انواع کالا از گمرک و در مراحل مختلف باید پرداخت کنید.این هزینه های شامل مواردی مانند هزینه باربری، انبارداری، تخلیه، صفافی، تعرفه آزمایشگاهی،کارشناسی کالاو...می شود که بایستی به عنوان هزینه ترخیص توسط صاحب کالا پرداخت شود. هزینه های گمرکی فوق به شکل مستقل و مجزا از حقوق ورودی دریافت می شوند.
حقوق ورودی شامل سود بازرگانی و 4 درصد ارزش گمرکی می باشد که توسط نهاد گمرک جمهوری اسلامی ایران دریافت می شود. پرداخت هزینه ترخیص برای روند قطعی واردات کالا می باشد. به طور مثال 10 درصد از هزینه حمل و 8 درصد از هزینه پرداختی برای سازمان استاندارد جزو حقوق ورودی کالا می باشند.
شرکت های بازرگانی و صادرات و واردات وظیفه ترخیص محموله های وارداتی و یا صادراتی از گمرک را به عهده دارند. آنها وظیفه دارند اطمینان حاصل کنند که این موارد با رعایت کلیه مقررات، قوانین و سایر الزامات قانونی انجام شود. علاوه بر این، آنها باید مطمئن باشند که کلیه اقدامات از جمله مالیات، هزینه ها، اسناد و مدارک و ... انجام شده است. شما باید در انتخاب شرکت ترخیص کالا حسایت زیادی به خرج بدهید. برای یک انتخاب خوب موارد زیر را بررسی کنید:
تجربه و قدمت فعالیت شرکت
تسلط به تمام مراحل ترخیص
آشنایی با مقررات و تخلفات گمرکی
شفافیت و پاسخگویی به مشتریان
